Złocień maruna (łac. Tanacetum parthenium (L.) Sch.Bip)

Wrotycz maruna = Złocień maruna (Tanacetum parthenium (L.) Sch.Bip  = Chrysanthemum parthenium (L.) E.H.L.Krause)

Rodzina: Asteraceae = Copompositae - Astrowate = Złożone

Występowanie: prawie cała Europa, północna i środkowa Azja, wschodnia część basenu Morza Śródziemnego (natywnie), Daleki Wschód, Ameryka Płn., Chile, Japonia, Australia, Ameryka Płd.

Synonimy: Leucanthemum parthenium (L.) Gren. & Godr., Matricaria parthenium L., Pyrethrum parthenium (L.) J. E. Smith, ang. Feverfew

Nazwy ludowe: marun, średniowieczna aspiryna, Santa Maria

Właściwości (Properties):
przeciwwybroczynowe (antiecchymotic), przeciwzapalne (antiinflammatory), przeciwreumatyczne (antirheumatic), antyspazmatyczne (antispasmodic), przeczyszczające (aperient), goryczkowe (bitter), wiatropędne (carminative), wywołujące menstruację (emmenagogue), uspokajające (sedative), pobudzające (stimulant), żołądkowe (stomachic), rozszerzające naczynia krwionośne (vasodilator), robakobójcze (vermifuge), odstraszające owady (repelent), przeciwmigrenowe (antimigraines)



🌍

⌬ Fitochemia:

Części roślin: Ziele (Herba), Liść (Folium), Kwiat (Flos)

Laktony seskwiterpenowe (sesquiterpene lactones) (30 c. ≤ 1.8%): parthenolide (∼85%; 0,49%) (Chavez & Da Costa 2008; Smith et. al. 1992; Smith 1996), artecanin, canin, 10-epicanin, chrysanthemolide, chrysanthemonin, epoxyartemorin, 1β-hydroscyarbusculin, 3β-hydroxyparthenolide, 8β-hydroxyreynosin, magnoliolide, reynosin, santamarin, seco-tanaparthenolide A, tanaparthin, tanapathin-1α,4α-epoxide, tanaparthin-1β,4β-epoxide (Koganov 2017);

Flawonoidy (flavonoids): tanetin, kaempherols, quercetagetins, apigenin, luteolin, chrysoeritol (Gawron-Gzella & Matłatwska 2002; Knight 1995, Koganov 2017);

Olejek eteryczny (ethereal oil) (29 c. 0.75-4.18%): camphor (69.7-94.0%), camphene (1.7-12.2%), bornyl acetate (4.2-8.7%), p-Cymene (1.7%), limonene (1.6%), γ-terpinene (1.3%), β-farnesene (2.9%), germacrene D (1.9%) (Sharopov et al. 2015); camphor (16.75%), bornyl acetate (14.31%), camphene (11.12%), juniper camphor (4.71%), bornyl isovalerate (2.62%) (Rad & Amiri 2014);

Hormony (hormons): melatonin (2.45 µg/g - nov. Folium; 1.69 µg/g - ex. Folium) (Murch, Simmons & Saxsena  1997);

Notka #1: Ilość substancji chemicznych w T. parthernium zależy od chemotypu, miejsca zbioru i fazy wzrostu rośliny. Dużą rolę mają także warunki klimatyczne w danym roku, ponieważ gatunki zbierane z tego samego miejsca rok później, nieco różniły się składem. Wariacje te dotyczą głównie ilościowej zawartości poszczególnych substancji olejkowych np. koncentracją kamfory (Sharopov et al. 2015) oraz partenolidu. Surowiec z amerykańskich upraw ma około ≤ 50% koncentracji partenolidu w porównaniu z gatunkami brytyjskimi i francuskimi. Zawartość partenolidu jest większa w roślinach rosnących na glebach suchych. Odkryto, że maruna stresowana poddaniem jej pojedynczemu nawodnieniu, produkuje więcej partenolidu (Fonseca et al. 2005);

Notka #2: T. parthenium posiada najwięcej partenolidu w kwiatach, natomiast najmniej w łodydze. Ilość laktonów w przeliczeniu na partenolid, rośnie w kwiatach i maleje w łodydze, kiedy zbiór jest opóźniany. Surowiec zebrany popołudniu zawiera znacząco więcej partenolidu, niż ten zebrany rano i wystawiony na działanie promieni UV, co skutkuje istotnym spadkiem koncentracji tego związku (Koganov 2017). Związki aktywne T. parthenium kumulują się w nadziemnych częściach rośliny. Zawartość partenolidu w liściach waha się między 0,3-0,7% suchej masy, ale w niektórych populacjach sięgać mogą 1,7%. Największa koncentracja partenolidu przypada na liście w okresie poprzedzającym wytworzenie łodyg, a także w koszyczkach kwiatowych (Hendriks et al. 1997; Cutlan et al. 2000; Stojakowska 2003);

Notka #3: W liściach T. parthenium stwierdzono zawartość melatoniny. Chroniczne rzuty migreny korespondują z niskim poziomem tego związku (Murch, Simmons & Saxsena  1997).

🔬 Papers:

A proposal for the quality control of Tanacetum parthenium (feverfew) and its hydroalcoholic extract. J. S. Chavez, F. B. Da Costa 2008. Brazilian Journal of Pharmacognosy 18(3): 360-366. LINK
Abstract: In this study, we present a proposal for the physical and chemical quality control of the powder of the species T. parthenium (feverfew) and its hydroalcoholic extract obtained by percolation. The sesquiterpene lactone parthenolide, the main active compound of this plant, was quantifi ed by HPLC and its content was found to be 0.49% in the powder and 1.06% in the extract. The total content of fl avonoids, determined by UV spectroscopy, was found to be 0.54% in the powder and 1.05% in the hydroalcoholic extract. Santin, the main fl avonoid of this species, was isolated and further identifi ed in the extract by HPLC. Since parthenolide can also be found in other Asteraceae species, the analysis of santin is important to certify the authenticity of the plant material. The results confi rmed the authenticity of the plant material and the effi ciency of the extraction procedure.

Supercritical fluid extraction and gas chromatographic determination of the sesquiterpene lactone parthenolide in the medicinal herb feverfew (Tanacetum parthenium). R. M. Smith, M. D. Burford 1992. Journal of Chromatography A Volume 627, Issues 1–2, 25 December 1992, Pages 255-261.
Abstract: Supercritical carbon dioxide was used to extract the sesquiterpene lactone parthenolide, which is reported to be the active component of the medicinal herb feverfew (Tanacetum parthenium), from dried plant material for gas-liquid chromatographic analysis. The extracts also contained significant amounts of camphor and chrysanthenol acetate. The pressure and densities required for quantitative extraction and the methods of sample collection were studied. The addition of methanol or acetonitrile as modifiers in the carbon dioxide gave higher yields of parthenolide bu the extractions were less selective and considerable amounts of co-extractives were obtained. By employing a trapping column made of cellulose or silica the purity of the extracts could be improved and a practical method for the rapid isolation of parthenolide is described.

Parthenolide free bioactive ingredients from feverfew (tanacetum parthenium) and processes for their production. M. Koganov 2017. EP 1 991 242 B1. LINK
Abstract: The present invention relates to a method of making bioactive ingredients that include isolated bioactive fractions derived from cell juice of fresh biomass of a feverfew (Tanacetum parthenium) plant. The bioactive fractions are either free of or substantially free of α-unsaturated γ-lactones (e.g., parthenolide) and have anti-inflammatory and antioxidant activity. The application discloses methods of making the bioactive ingredients and a bioactive composition that includes a mixture of one or more of the isolated bioactive fractions.

Związki flawonoidowe w leczniczych gatunkach Chrysanthemum L. Gawron-Gzella A., Matławska I. W: Sobkowiak A, redakcja. IV Konferencja Flawonoidy i ich zastosowanie. Rzeszów: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej; 2002, p. 23-31.

Feverfew: chemistry and biological activity. Knight D.W. Nat. Prod. Rep. 1995, 12(3), 271-276.

Composition and bioactivity of the essential oil of Tanacetum parthenium from a wild population growing in Tajikistan. F. Sharopov, S. J. I. Yusufi, W. N. Setzer, M. Wink 2015. American Journal of Essential Oils and Natural Products 2015; 2(4): 32-34. LINK
Abstract: The essential oil of Tanacetum parthenium (L.) Schultz-Bip. was extracted by hydrodistillation and analyzed by gas-liquid chromatography - mass spectrometry (GLC-MS). Eight components were identified representing 99.8% of total oil composition. The major components were camphor (69.7-94.0%), camphene (1.7-12.2%), and bornyl acetate (4.2-8.7%). According to DPPH and ABTS analyses the volatile oil had an antioxidant activity with IC50 values of 4.82 and 0.96 mg/ml, respectively. Lipid peroxidation was inhibited by 37.1% by 1.125 mg/ml oil. The cytotoxicity of the oil was tested against HeLa, CCRF-CEM and CEM/ADR5000 cancer cell lines: IC50 values were 158.6 μg/ml for HeLa, 69.5 μg/ml for CCRF-CEM, and 83.9 μg/ml for CEM/ADR5000 cell lines. The essential oil of T. parthenium inhibits soybean 5-lipoxygenase (5-LOX) with an IC50 value of 21.6 mg/ml indicating a low antiinflammatory activity.

Chemical composition, antibacterial activity and cytotoxicity of essential oils of Tanacetum parthenium in different developmental stages. F. Mohsenzadeh, A. Chehregani, H. Amiri 2011. Pharmaceutical Biology, 49(9): 920–926. LINK

Abstract: Tanacetum parthenium Schultz Bip. (Asteraceae) is an aromatic perennial plant, widely distributed in the northern hemisphere. This species traditionally has been used in insecticides, cosmetics, balsams, dyes, medicines and preservatives. The essential oil of T. parthenium was obtained by hydrodistillation in three developmental stages and analyzed by gas chromatography-mass spectrometry. The antibacterial activity of the oils was investigated against four Gram-positive and four Gram-negative bacteria. The oil was tested for cytotoxicity against THP-1 cells using the Trypan blue assay. Twenty-nine components were identified in the essential oil; the highest amount was extracted at the flowering stage. The main component, in the flowering stage, was camphor (18.94%) and other major components were bornyl acetate (18.35%), camphene (13.74%), bornyl isovalerate (3.15%), borneol (10.93%), juniper camphor (6.23%) and β-eudesmol (2.65%). Minimum inhibitory concentration of essential oil was evaluated from 4 µL mL(-1) against Staphylococcus subtilis to 38 µL mL(-1) against Entrobacter aerogenes. Toxicity assay showed that the oil has no significant toxicity at 5-15% v/v concentrations on THP-1 cells. This study demonstrates the occurrence of camphor/bornyl acetate chemotype of T. parthenium in western regions of Iran. The finding showed also the studied oils have relatively good antibacterial activity without significant toxicity, thus have great potentiality to be used as natural health product.

Parthenolide and abscisic acid synthesis in feverfew are associated but environmental factors affect them dissimilarly. J. M. Fonseca, N. C. Rajapakse, J. W. Rushing, R. L. Thomas. 2015, Journal of Plant Physiology 162(5):485-94.
Abstract: The effect of harvest time, shading prior to harvest and water stress on parthenolide (PRT) concentration in feverfew and its possible connection with the abscisic acid (ABA) pathway were investigated. In plants harvested at different times of the day, acetumar the PRT levels were highest during late afternoon while ABA levels were greatest during morning hours. Shading plants during the afternoon prior to harvest caused a two-fold increase in ABA and no significant difference in PRT levels. ABA was higher in water-stressed plants while PRTcontent increased in plants following recovery from a water stress event. ABA inhibitors, norflurazon, sodium tungstate, naproxen and sodium bisulfite, were used to determine the connection between the biosynthesis of PRTand ABA. Norflurazon and naproxen reduced PRT concentration in cut flowers and in 2-month old plants. Sodium bisulfite and sodium tungstate reduced PRT only in cut flowers. Application of 2,4-D, a promoter of ABA synthesis, to potted plants resulted in a 2.5 fold increase in PRT levels. The inhibition of PRT formation in response to ABA inhibitors and the increase in PRT concentration observed with 2,4-D application indicated that PRT is derived from carotenoid synthesis similarly to ABA and not directly from farnesyl pyrosphosphate (FPP) as suggested for other sesquiterpene Lactones. However, PRT and ABA levels are affected dissimilarly by environmental conditions. The overall results of the study indicated that simple agricultural practices, such as harvesting during afternoon and subjecting plants to a single water stress event, can increase PRT concentration in the final feverfew product with no additional costs of production prior to harvest.

The essential oil of Tanacetum parthenium (L.) Schultz-Bip. Hendriks H, Ros, R, Woerdenbag HJ (1996). Flavor and Fragrance Journal. 11 (6) :367-371.
Abstract: The composition of the essential oil of Tanacetum parthenium (L.) Schultz-Bip. (feverfew; Asteraceae) of various origins was investigated using GC and GC-MS. Camphor and chrysanthenyl acetate were the main constituents of the samples originating from England and The Netherlands. No infraspecific variation in the composition of the oil was found. Furthermore, the essential oil content and composition of Dutch feverfew during a vegetative period was studied. The young herb, before the formation of the stems, yielded a relatively high percentage of oil (0.53%, v/w), calculated on the dry weight. After a sharp decline at the beginning of the formation of the stems (0.30%, v/w), the percentage of the oil increased until full bloom (0.83%, v/w). During the development of the plant the percentage of camphor rose from 28% to 48%, whereas the amount of chrysanthenyl acetate decreased from 30% to 22%. In none of the oil samples investigated could the potentially toxic monoterpenes α- or β-thuojone be detected. This is important, because feverfew is used over long periods of time as a migraine prophylactic agent. The sesquiterpene lactone parthenolide is held responsible for this biological activity. In addition, chrysanthenyl acetate may display an analgesic effect by inhibiting the enzyme prostaglandin synthetase. Based on the results of our investigations and literature data, a number of recommendations are proposed with respect to the essential oil of T. parthenium.

Intra-specific variability of feverfew: correlations between parthenolide, morphological traits and seed origin. A. Cutlan, L. Bonilla, J. E. Simon, J. E. Erwin. 2000, Planta Medica 66(7):612-7.
Abstract: Parthenolide, a biologically active sesquiterpene lactone found in feverfew [Tanacetum parthenium (L.) Schultz Bip., Asteraceae], has been indirectly linked to the anti-migraine action of feverfew preparations. Commercial preparations of feverfew leaves are known to vary widely in parthenolide content. Thirty-one feverfew accessions of diverse origin were examined for morphological traits and parthenolide content. Significant variation in parthenolide content was found among the populations. Mean parthenolide levels ranged from non-detectable to 1.68% +/- 0.97 (per dry weight) based upon HPLC-UV-MS. In general, feverfew plants grown from wild-collected seed from botanical gardens and the USDA accessions had higher mean parthenolide levels (0.72% +/- 0.57) than plants from commercial sources, including the generic material (0.34% +/- 0.23) and cultivars (0.35% +/- 0.40). Feverfew varieties with a light green/yellow leaf color had significantly higher mean parthenolide levels (1.61% +/- 0.61%) than darker-leafed varieties. A significant positive correlation between days to anthesis and parthenolide content was observed. Parthenolide levels did not correlate with floral morphology. This study shows that further selection for improved horticultural attributes and natural product content has potential to improve feverfew for the botanical/medicinal plant industry.

Metabolity wtórne korzeni włośnikowatych Tanacetum parthenium. Anna Stojakowska, W. Kisiel. Biotechnologia 2003(3):87-94. LINK

Melatonin in feverfew and other medicinal plants. S. J. Murch, C. B. Simmons, P. K. Saxena (1997), Lancet, 350, 1598-1599. LINK

🌍

⚖ Zastosowanie:

Tanacetum parthenium znane było już od czasów starożytnych jako pewna w działaniu roślina lecznicza. Przepisywano ją na wiele chorób. Jej nazwa wywodzi się prawdopodobnie od incydentu, który opisał Plutarch ze starożytnej Grecji. W V wieku roślina zyskała sławę w leczeniu robotników pracujących przy konstrukcji Parteonu. Jednemu z nich miała nawet uratować życie po upadku z budowli. Inną intrepretacją nazwy rośliny jest jej nawiązanie do greckiego słowa "parthenios", oznaczającego "dziewicę". Wzięło się to prawdopodobnie z dobrej reputacji rośliny w leczeniu chorób kobiecych (Groenewegen et al. 1992). Z kolei nazwa angielska wywodzi się ze starego angielskiego słowa "febrifuge", pochodzącego od łacińskiego "febrifulgia", odnoszącego się do wysokiej skuteczności rośliny w redukowaniu gorączki. Inne nazwy rośliny wskazują często, że używano jej do leczenia wielu schorzeń kobiecych (Calapai 2010).

Medyczne używanie maruny w Europie można prześledzić do czasów Dioskurydesa i jego dzieła "Materia Medica". O roślinie pisali również Dodoen (1619), Gerard (1636) i Culpeper (1650). T. parthenium używana była w leczeniu okresowej gorączki, przy bólach zębów, reumatyzmie, łuszczycy, ukąszeniach owadów, bólach żołądka, astmie, problemach menstruacyjnych, a także poronieniu. W XVII w. używano jej jako środek pomocniczy przy wydawaniu dzieci na świat, oczyszczaniu nerek, pęcherza moczowego, wzmacnianiu macicy. Ponadto w leczeniu zawrotów głowy, wiatrów, kolek i zaburzeń będących następstwem chronicznego użycia opium (Knight 1995). Starożytne użytkowanie maruny skupia się głównie na jej właściwościach przeciwzapalnych, przeciwmigrenowych, przy rozpalonych opuchliznach, bólach głowy, a także w leczeniu wielu schorzeń kobiecych: problemach przy porodzie, poronieniu i regulacji cyklu menstruacyjnego (Groenewegen et al. 1992). Efekt stymulujący macicę wywoływany przez roślinę, tłumaczy jej użycie w medycynie ludowej jako środka poronnego, poprawiającego krążenia krwi w macicy i używanego przy określonych problemach porodowych, ale jednocześnie kłóci się z użyciem rośliny jako lek w stanach grożących poronieniem. (Rateb et al. 2007). Dlatego też używanie T. parthenium w czasie ciąży i przy porodzie jest dyskusyjne i powinno być dokładnie konsultowane.

T. parthenium ma długą historię użytkową przeciwko migrenom, łuszczycy i przynoszącą ulgę w artretyzmie. Niektóre z właściwości maruny nie zostały potwierdzone współczesną metodą naukową, ale zostały ustabilizowane w dawnej medycynie, gdzie udowodniła swoją wartość w warunkach polowych. Ze względu na swoje właściwości przeciwbólowe, a także szerokie zastosowanie maruny w medycynie średniowiecznej, roślina nazywana jest "średniowieczną aspiryną" (Heptinstall 1988). T. parthenium miał bardzo dobrą renomę od XVII w. w Wlk. Brytanii, jej monografie znajdowały się w brytytjskiej farmakopei z 1990 i 1996 i 2007 roku jako środek w profilaktyce migren. Roślina znajduje się również w ESCOP (European Scientific Cooperative on Phytotherapy) z 2003 roku,  jako środek do profilaktyki migreny (Calapai 2010). Nowsze monografie wymieniają ustabilizowane obszary aktywności T. parthenium, sprawdzone w medycynie ludowej. W obszarze tym znajduje się: migrena, zawroty głowy, szumy uszne, artretyzm, gorączka, zaburzenia menstruacji, trudności z porodem, bóle żołądka, bóle zębów i ukąszenia insektów. Natomiast użycie współczesne skupia się wokół leczenia i zapobiegania migrenowym bólom głowy (Barnes et al. 2007). Zaintresowanie maruną w czasach współczesnych nasiliło się pod koniec lat 70-tych, kiedy brytyjska telewizja wyemitowała materiał o mieszkańscach Walii, cierpiących na chroniczne migreny, którzy na własną rękę stosują liście T. parthenium, które przynoszą im ulgę lub uwalniają od ataków migreny. Badania potwierdziły skuteczność maruny u ludzi cierpiących na migreny i artretyzm (Knight 1995).

W medycynie ludowej maruna używana była jako środek pobudzający miesiączkowanie i przeciwrobaczycowy. Ponadto zielarki starej daty do dziś uprawiają surowiec na wszelkie tzw. "dolegliwości kobiece". Znane były również właściwości insektobójcze, przeciwrobaczycowe i odstraszające owady. W tym względzie tak samo działa wrotycz cynerariolistny - Tanacetum cinerariifolium Schultz-Bip. = Chrysanthemum cinerariaefolium Vis. W badaniach dowiedziono, że wyciągi z maruny hamują agregację płytek krwi oraz tworzenie prostaglandyn i leukotrienów. Zmniejszają stężenie lipidów we krwi. Wykazują działanie przeciwzapalne, spazmolityczne, przeciwbakteryjne i cytotoksyczne. Według XVI-wiecznego zielarza Gerarda złocienie wykorzystywano w leczeniu gorączki, zawrotów głowy, nadciśnienia, chorobach zakaźnych, zapaleniu jamy ustnej, płuc i okrężnicy. Naparów i odwarów z ziela używano w zaburzeniach trawienia, miesiączkowania i zewnętrznie w obrzękach i stłuczeniach. Obecnie w medycynie chińskiej złocienie w połączeniu z innymi roślinami stosuje się w zwalczaniu pierwszych objawów przeziębienia i grypy. Kwiaty chryzantemy wykorzystuje się do sporządzania standaryzowanych ekstraktów oraz innych leków ziołowych w fitoterapii chorób układu krążenia (Babicki 2014).

Przetwory z T. parthenium, podobnie jak aspiryna, wywierają działanie przeciwgorączkowe i przeciwzapalne przez hamowanie biosyntezy prostaglandyn i agregację płytek krwi. Uważa się, że za to działanie odpowiada w dużej mierze partenolid, który hamuje rozwój i progresję stanu zapalnego, indukowanego przez cytokiny IL-1 i IL-6 (Sobota et al. 2000) w wyniku hamowania aktywacji jądrowego czynnika transkrypcji (NF-κB), czyli centralnego regulatora odpowiedzi immunologicznej u człowieka (Gruenwald et al., 2000; Garcia-Piñeres et al., 2001; 2004). Przeciwmigrenowe działanie partenolidu i wyciągów z maruny może wiązać się z hamowaniem uwalniania serotoniny (5-HT) z leukocytów i płytek krwi (Kuritzky et al. 1994; Heptinstall 1987). Partenolid hamuje uwalnianie tlenku azotu, którego natężenie zwiększa się w stanach zapalnych, co skutkuje uszkadzaniem tkanek (Fukuda et al. 2000). Efekt ten dotyczy również komórek ośrodkowego układu nerwowego, co może mieć terapeutyczny wpływ w chorobach neurodegeneracyjnych (Fiebich et al. 2002). Serotonina i tlenek azotu odgrywają ważną rolę w patofizjologii migrenowych bóli (Stojakowska 2003). Zawartość partenolidu w preparatach z maruny powinna być nie mniejsza niż 0,2%. W aktywności przeciwzapalnej T. parthenium biorą udział również flawonoidy (m.in. santyna), które hamują aktywność cyklooksydenazy i 5-lipooksygenazy (Long et al. 2003; Williams et al. 1999). Cała roślina działa w podobny sposób co niesteroidowe leki przeciwzapalne. Ekstrakty z rośliny działają całkiem podobnie do kortyzonu (Koganov 2017). Maruna wpływa na inhibicję biosyntezy prostaglandyn poprzez zakłócanie fosfolipazy A (Pugh & Sambo 1988; Makheja & Bailey 1982).

W irańskich badaniach frakcji olejkowej zawartej w T. parthenium uzyskano łącznie 29 związków frakcji olejkowej. Z próbek roślin pozyskanych z warunków naturalnych otrzymano 0.85%, 1.02% oraz 0.75% (objętość/waga w suchej masie) w fazach: przed kwitnieniem, w czasie kwitnienia i po kwitnieniu. Wyniki ujawniły różnice w koncentracji niektórych związków względem fazy kwitnienia. W fazie przed kwitnieniem substancje takie jak: camphor (16.75%), bornyl acetate (14.31%) były w wyższym stężeniu niż inne związki. Poza tym jako ważne dla olejkowego profilu rośliny, oznaczono również związki: camphen (11.12%), juniper camphor (4.71%) i bornyl isovalerate (2.62%). Jednak większość substancji zwiększa swoją koncentrację podczas kwitnienia. Najważniejszymi związkami frakcji olejkowej w roślinie są: camphor (18.94%) i bornyl acetate (18.35%). Koncentracja niektórych związków maleje w fazie kwitnienia w porównaniu do fazy przed kwitnieniem. Należą do nich: α-thujene, β-pinene, broneol, cis-p-menth-2-en-1-ol, terpinen-4-ol, ascaridole and 6,10,14-trimethyl-2-pentadecanone. W fazie przekwitłej koncentracja większości związków uległa zmniejszeniu, aczkolwiek związki takie jak: camphor (12.65%) i bornyl acetate (11.48%) nadal były ważnymi składnikami olejku. Zbadano także właściwości antybakteryjne frakcji olejkowej na 8 szczepów bakterii. Frakcja wykazała inhibicję rozwoju szczepów ze średnicą zahamowania pomiędzy 12.0-29.0 mm, zależnie od wrażliwości testowanego szczepu. Inhibicja w stosunku do Citrobacter amalonaficus, Bacillus megaterium, Bacillus cereus była nawet większa niż dla chloramfenikolu (chloromycetyna=detreomycyna), gdzie frakcje olejkowe maruny pokazały szerokie strefy inhibicji już bardzo małych dawkach. Frakcja pobrana z fazy kwitnienia rośliny była oczywiście najbardziej aktywna pod względem inhibicji wzrostu bakterii. Autorzy podsumowują, że olejek eteryczny maruny zawiera dobre właściwości antybakteryjne, przy nie znaczącej toksyczności i może być używany jako źródło do dalszego przetwarzania na naturalne produkty lecznicze (Rad & Amiri 2014). Podobny wzorzec wzrostu kamfory we frakcji olejku eterycznynego został zaobserowany w przypadku Artemisia vulgare (bylica pospolita), w której oscylowała w granicach 15.7-23% przed kwitnieniem i 38.7% w czasie kwitnienia. Sugeruje to, że kamfora jest kluczowym związkiem uczestniczącym w produkcji frakcji olejkowej w roślinach (Haider et al. 2003).

Zbadano również właściwości maruny, a także wyizolowanego z niej partenolidu przeciwko pasożytom wywołującym leiszmaniozę, czyli trudną do wyleczenia chorobę przenoszoną przez muchówki z rodzaju Lutzomyia=Phlebotomus. Chorują na nią głównie mieszkańcy stref tropikalnych i subtropikalnych, a także turyści lub kierowcy ciężarówek wracający z krajów, gdzie leiszmania może być przenoszona na ludzi przez moskity. Szacuje się, że co roku choruje na leiszmaniozę 12 mln ludzi. Dostępne formy leczenia tej choroby mają liczne ograniczenia i nowy lek przeciwko niej jest bardzo potrzebny. Ekstrakt z Tanacetum parthenium wykazał właściwości przeciwko L. amazonensis in vitro. Wodno-alkoholowy ekstrakt z maruny wywoływał inhibicję wzrostu promastigota (IC50 - 29 µg/ml). Dichlorometanowa frakcja ekstraktu okazała się najbardziej skuteczna (IC50 - 3.6 µg/ml). Najbardziej aktywnym związkiem wydobrębnionym z ekstraktu był partenolid. Związek ten wywoływał inhibicję wzrostu pasożytów w makrofagach (IC50 - 0.37 µg/ml). Partenolid okazał się środkiem selektywnie pierwotniakobójczym, który nie jest toksyczny dla makrofagów. Badania sugerują, że ekstrakty z maruny, a także sam partenolid może być upatrywany jako potencjalny lek przeciwko leiszmaniozie (Tiuman et al. 2005).

Preparaty z T. parthenium, które były efektywne w badaniach klinicznych zawierały 0,4-0,66% partenolidu. Takie dawki są w stanie wywołać skutki uboczne w postaci owrzodzeń, wysiękowych zapaleń skóry i zmian wywołanych kontaktowo. Skutki te występują jednak dość rzadko. Około 10-18% użytkowników maruny raportowało o zwykle łagodnych i odwracalnych efektach ubocznych. Ogólnie maruna była dobrze tolerowana przez ludzi. Metanalizy danych z różnych prac naukowych sugerują, że maruna nie wpływa na ciśnienie krwi (choć może je nieco obniżać), częstotliwość bicia serca, wagę ciała, a także nie wpływa na wyniki hematologicznych i biochemicznych parametrów. Do najczęstszych skutków ubocznych wywoływanych przez marunę zaliczyć można: bóle brzucha, gorzkość w ustach (nie dotyczy kapsułek), wysypka kontaktowa, biegunka, suchość i owrzodzenie języka (nie dotyczy kapsułek), wyczerpanie (po odstawieniu), wzdęcia, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, niestrawność, stan zapalny ust lub języka (nie dotyczy kapsułek), bóle stawów (po odstawieniu), zanik smaku (nie dotyczy kapsułek), owrzodzenie jamy ustnej (nie dotyczy kapsułek), mdłości/wymioty, drażliwość (po odstawieniu), opuchnięte usta (nie dotyczy kapsułek) oraz napięcie (po odstawieniu). Wyodrębniono również przeciwwskazania dla stosowania przetworów z maruny, a są nimi: ciąża i laktacja, nadwrażliwość na substancje zawarte w roślinie, maruny nie powinny stosować dzieci poniżej 12 roku życia, a czas kuracji nie powinien trwać dłużej niż 4 miesiące. Maruna wzmacnia działanie inhibitorów płytkowych, a także ma mniejszą efektywność, kiedy przyjmuje się ją z niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (Ernst & Pittler 2001; Koganov 2017).

🔬 Papers:

Progress  in the medicinal chemistry of the herb feverfew. Groenewegen WA, Knight DW, Heptinstall S. Prog Med Chem 1992; 29: 217-38.
Abstract: This chapter provides an overview of the facts about the herb feverfew with respect to its chemical, biological and clinical properties. The use of feverfew as a medicinal plant can be traced back to the earliest written record of the Herbals, the Greek herbal ‘Materia Medica’ by Dioscorides. Feverfew is a corruption of the Old English name ‘febrifuge’ from the Latin ‘febrifugia,’ pointing to one of its acclaimed benefits in reducing fever. It is for this reason that feverfew has sometimes been referred to as a ‘mediaeval aspirin’. In some other European countries, this herb is referred to as ‘motherherb’—for example, ‘Mutterkraut’ in Germany, indicating its acclaimed beneficial properties in various women's conditions. Other names for feverfew include featherfoil, flirtwort and bachelor's buttons. Feverfew is administered in a variety of ways. It is recommended that the herb be consumed as a dried powder taken with honey (presumably because of its bitter taste), to bath in a decoction, sometimes made in wine (for the women's conditions) or to make a syrup to be taken through the winter months.

Assessment report on Tanacetum parthenium (L.) Schulz Bip., herba. 2010 EMA/HMP/587579/2009 Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC). Gioacchino Calapai.  LINK

Phytochemical and biological investigation of Tanacetum parthenium (L.) cultivated in Egypt. M. E. M. Rateb, A. A. M. El-Glendy, S. S. El-Hawary, A. M. El-Shamy. J Med Plant Res 2007; 1: 018-26; LINK
Abstract: Phytochemical investigation of Tanacetum parthenium L. family Asteraceae cultivated in Egypt resulted in isolation and identification of four flavonoids. One surface flavonoid was isolated from the fresh leaves and three other flavonoids were isolated from the flower heads. Four sesquiterpene lactones were isolated from the leaves. Two sterols were isolated from the roots. A comparative study of the essential oil content of the leaves and the flower heads was performed using GC/MS. The results revealed the presence of 42 and 30 components in the leaves and the flower heads oil samples, respectively. The major components of both oil samples were camphor (constituted 37.7% and 48.4%) and chrysanthenyl acetate (constituted 33.8% and 26.3%) in the leaves and the flower heads, respectively. Different extracts of T. parthenium L. showed significant biological activities. Analgesic, anti-inflammatory, antipyretic, antispasmodic and uterine-stimulant activities were studied in addition to the in vitro cytotoxic effect.

Feverfew - an ancient remedy for modern times? (Editorial). Journal of the Royal
Society of Medicine. S. Heptinstall 1988; 81: 373. LINK

Herbal Medicines, 3rd edition. Barnes J, Anderson LA, Philipson JD. 2007. London (GB): Pharmaceutical Press.

Wrotycz maruna = Złocień maruna w fitoterapii. J. Babicki 2014. Epub: Botaniczna Galaktyka. LINK

Parthenolide inhibits activation of signal transducers and activators of transcription (STATs) induced by cytokines of the IL-6 family. R. Sobota, M. Szwed, A. Kasza, M. Bugno, T. Kordula 2000. Biochem Biophys Res Commun.;267(1):329-33.
Abstract: Progression of inflammatory processes correlates with the release of cell-derived mediators from the local site of inflammation. These mediators, including cytokines of the IL-1 and IL-6 families, act on host cells and exert their action by activating their signal transduction pathways leading to specific target gene activation. Parthenolide, a sesquiterpene lactone found in many medical plants, is an inhibitor of IL-1-type cytokine signaling that blocks the activation of NF-kappaB. Here we show that parthenolide is also an effective inhibitor of IL-6-type cytokines. It inhibits IL-6-type cytokine-induced gene expression by blocking STAT3 phosphorylation on Tyr705. This prevents STAT3 dimerization necessary for its nuclear translocation and consequently STAT3-dependent gene expression. This is a new molecular mechanism of parthenolide action that additionally explains its anti-inflammatory activities.

PDR for Herbal Medicines, 2nd ed. Gruenwald J, Brendler T, Jaenicke C 2000. Medical Economics Company: Montvale, New Jersey; 306-309.

Cysteine 38 in p65/NFkB plays a crucial role in DNA binding inhibition by sesquiterpene lactones. Garcia-Piñeres AJ, Castro V, Mora G, Schmidt, TJ, Strunck E, Pahl HL, Merfort I 2001. J Biol Chem 276: 39713-39720.
Abstract: Sesquiterpene lactones (SLs) have potent anti-inflammatory properties. We have shown previously that they exert this effect in part by inhibiting activation of the transcription factor NF-kappaB, a central regulator of the immune response. We have proposed a molecular mechanism for this inhibition based on computer molecular modeling data. In this model, SLs directly alkylate the p65 subunit of NF-kappaB, thereby inhibiting DNA binding. Nevertheless, an experimental evidence for the proposed mechanism was lacking. Moreover, based on experiments using the SL parthenolide, an alternative mode of action has been proposed by other authors in which SLs inhibit IkappaB-alpha degradation. Here we report the construction of p65/NF-kappaB point mutants that lack the cysteine residues alkylated by SLs in our model. In contrast to wild type p65, DNA-binding of the Cys(38) --> Ser and Cys(38,120) --> Ser mutants is no longer inhibited by SLs. In addition, we provide evidence that parthenolide uses a similar mechanism to other SLs in inhibiting NF-kappaB. Contrary to previous reports, we show that parthenolide, like other SLs, inhibits NF-kappaB most probably by alkylating p65 at Cys(38). Although a slight inhibition of IkappaB degradation was detected for all SLs, the amount of remaining IkappaB was too low to explain the observed NF-kappaB inhibition.

Role of cysteine residues of p65/ NF-kB on the inhibition by the sesquiterpene lactone parthenolide and N-ethylmaleimide, and on its transactiving potential. Garcia-Piñeres AJ, Lindenmeyer, MT, Merfort, I 2004. Life Sci 75: 841-856.
 

Feverfew in the treatment of migraine: its effect on serotonin uptake and platelet activity. Kuritzky A, Elhacham Y, Yerushalmi Z, Hering R. Neurology 1994; 44 (Suppl. 2): 293P.
Abstract:
Background: Feverfew is a popular herbal remedy advocated for the prevention of migraine.
Aim: The aim of this systematic review was to look at the evidence for or against the clinical effectiveness of feverfew in migraine prevention.
Data sources: Literature searches were performed using the following databases: Medline, Embase, Biosis, CISCOM, and the Cochrane Library (all from their inception to April 1998).
Study selection: Only randomized, placebo-controlled, double-blind trials were included. Data extraction: All articles were read by two independent reviewers. Data were extracted in a predefined, standardized fashion. The methodological quality of all trials was evaluated using the Jadad score.
Main results: Five trials met the inclusion/exclusion criteria. The majority favor feverfew over placebo. Yet important caveats exist.
Conclusion: The clinical effectiveness of feverfew in the prevention of migraine has not been established beyond reasonable doubt.
 

Extracts of feverfew may inhibit platelet behaviour via neutralization of sulphydryl groups. Heptinstall S, Groenewegen WA, Spangenberg P, Loesche W. J. Pharm. Pharmacol. 1987; 39: 459-65.
Abstract: It has been suggested that extracts of feverfew may inhibit platelet behaviour via effects on platelet sulphydryl groups. In the present study we have obtained evidence for such a mode of action. Compounds that contain sulphydryl groups such as cysteine and N-(2-mercaptopropionyl)glycine prevented the inhibition of platelet behaviour by feverfew. Feverfew and parthenolide (one of the active components of feverfew) dramatically reduced the number of acid-soluble sulphydryl groups in platelets. This effect occurred at concentrations similar to those that inhibited platelet secretory activity. Feverfew itself did not induce the formation of disulphide-linked protein polymers in platelets but polymer formation occurred when aggregating agents were added to feverfew-treated platelets. Feverfew evoked changes in the metabolism of arachidonic acid that were similar to those observed in glutathione-depleted platelets.

Inhibition by parthenolide of phorbol ester-induced transcriptional activation of inducible nitric oxide synthase gene in a human monocyte cell line THP-1. K. Fukuda, Y. Hibiya, M. Mutoh, Y. Ohno, K. Yamashita, S. Akao, H. Fujiwara 2000; Biochem Pharmacol.;60(4):595-600.
Abstract: Excessive nitric oxide production by inducible nitric oxide synthase (iNOS) in stimulated inflammatory cells is thought to be a causative factor of cellular injury in inflammatory disease states. Compounds inhibiting iNOS transcriptional activity in inflammatory cells are potentially anti-inflammatory. An assay method for estimating iNOS transcriptional activity in the human monocyte cell line THP-1 was established using a luciferase reporter gene system. In this study, we demonstrate that parthenolide, the predominant sesquiterpene lactone in European feverfew (Tanacetum parthenium), exerts potent inhibitory effects on the promoter activity of the iNOS gene in THP-1 cells. Parthenolide effectively suppressed iNOS promoter activity in a dose-dependent manner at concentrations higher than 2. 5 microM, with an IC(50) of about 10 microM. A tumor-promoting phorbol ester, 12-O-tetradecanoylphorbol-13-acetate (TPA), significantly increased the iNOS promoter-dependent reporter gene activity, and the TPA-induced increase in iNOS promoter activity was effectively suppressed by parthenolide, with an IC(50) of approximately 2 microM. The present findings may further explain the anti-inflammatory property of parthenolide.

Inhibition of LPS-induced p42/44 MAP kinase activation and iNOS/NO synthesis by parthenolide in rat primary microglial cells. Fiebich B.L., Lieb K., Engels S., Heinrich M. 2002; Journal of Neuroimmunology 132(1-2):18-24
Abstract: Nitric oxide (NO) has been implicated in the etiopathology of central nervous system (CNS) diseases such as multiple sclerosis (MS). Inhibition of NO synthesis has been proposed to be a possible mechanism of action of relevance in the treatment of multiple sclerosis and migraine. Here, we investigated the effect of parthenolide on inducible NO synthase (iNOS) synthesis and NO release using primary rat microglia. We found parthenolide to be an inhibitor of iNOS/NO synthesis. Investigating the molecular mechanisms by which parthenolide prevents iNOS/NO synthesis, we found that parthenolide inhibits the activation of p42/44 mitogen-activated protein kinase (MAPK), but not IkBalpha (IkappaBalpha) degradation or nuclear factor-kappaB (NF-kappaB) p65 activation. The data suggest that parthenolide might have a potential in the treatment of CNS diseases where NO is part of the pathophysiology.

Bioactive flavonoids of Tanacetum parthenium revisited. Long C, Sauleau P, David B, Lavaud C, Cassabois V, Ausseil F, Massiot G 2003. Phytochemistry 64: 567-569.
Abstract: Bio-guided fractionation of an extract from Tanacetum parthenium showing activity as mitotic blocker allowed the isolation and identification of santin 3, jaceidin 2 and centaureidin 1. The latter two closely related flavonols, which, to the best of our knowledge, are isolated here together for the first time, form a mixture difficult to resolve and which is probably the reason for the confusion in the literature regarding their occurrence. Centaureidin 1 had an IC50 of 1 microM while jaceidin 2 and santin 3 were 200 times less active.

The flavonoids of Tanacetum parthenium and T. vulgare and their anti-inflammatory properties. Williams CA, Harbone JB, Geiger H, Hoult JRS 1999. Phytochemistry 51: 417-423.
Abstract: The lipophilic flavonoids in leaf and flower of Tanacetum parthenium and T. vulgaris have been compared. While those of T. parthenium are methyl ethers of the flavonols 6-hydroxykaempferol and quercetagetin, the surface flavonoids of T. vulgare are methyl ethers of the flavones scutellarein and 6-hydroxyluteolin. Apigenin and two flavone glucuronides are surprisingly present in glandular trichomes on the lower epidermis of the ray florets of T. parthenium. The opportunity has been taken to revise the structures of the four 6-hydroxyflavonol methyl ethers of T. parthenium based on NMR measurements. These are now shown to be uniformly 6- rather than 7-O-methylated. Tanetin, previously thought to be a new structure, is now formulated as the known 6-hydroxykaempferol 3,6,4'-trimethyl ether. The vacuolar flavonoids of both plants are dominated by the presence of apigenin and luteolin 7-glucuronides; nine other glycosides were present, including the uncommon 6-hydroxyluteolin 7-glucoside in T. vulgare. When the major flavonol and flavone methyl ethers of the two plants were tested pharmacologically, they variously inhibited the major pathways of arachidonate metabolism in leukocytes. There were significant differences in potency, with the tansy 6-hydroxyflavones less active than the feverfew 6-hydroxyflavonols as inhibitors of cyclo-oxygenase and 5-lipoxygenase.

Prostaglandin synthetase inhibitors in feverfew. Pugh WJ, Sambo K. J. Pharm. Pharmacol. 1988; 40: 743-5.
Abstract: The IC50 values for the in-vitro inhibition of the prostaglandin synthetase (bovine seminal vesicle mitochondrial fraction) mediated PGE2 production from arachidonic acid by parthenolide, michefuscalide and chrysanthenyl acetate were 11.0 +/- 0.44, 12.1 +/- 0.51 and 14.2 +/- 0.58 microM (mean +/- 95% confidence limits), respectively.

A platelet phospholipase inhibitor from the medicinal herb feverfew (Tanacetum parthenium). Makheja AN, Bailey JM. Prostaglandins Leukotrienes Med. 1982; 8: 653-60.
Abstract: Feverfew has been used since antiquity to treat fevers and other inflammatory conditions. Feverfew extracts were found to inhibit ADP, thrombin, or collagen-induced aggregation of human platelets, but significantly, did not affect aggregation induced by arachidonic acid. Synthesis of thromboxane B2 from exogenous 14C-arachidonic acid was also not inhibited. Washed platelets prelabelled with 14C-AA responded normally to thrombin by releasing 14C-TXB2. This was completely blocked by feverfew. A purified platelet phospholipase A2 was inhibited by the material with an I50 of 0.1 antiplatelet units. The pharmacological properties of feverfew may thus be due to an inhibitor of cellular phospholipases, which prevents release of arachidonic acid in response to appropriate physiological stimuli.

Chemical composition and antimicrobial activity of essential oils from Tanacetum parthenium and T. polycephalum from Iran. Rad C., Amiri H., Hajsadeghian S. Planta Medica 2014 75(9):1026-1026. LINK
Abstract:
Context: Tanacetum parthenium Schultz Bip. (Asteraceae) is an aromatic perennial plant, widely distributed in the northern hemisphere. This species traditionally has been used in insecticides, cosmetics, balsams, dyes, medicines and preservatives.
Material and methods: The essential oil of T. parthenium was obtained by hydrodistillation in three developmental stages and analyzed by gas chromatography-mass spectrometry. The antibacterial activity of the oils was investigated against four Gram-positive and four Gram-negative bacteria. The oil was tested for cytotoxicity against THP-1 cells using the Trypan blue assay.
Results: Twenty-nine components were identified in the essential oil; the highest amount was extracted at the flowering stage. The main component, in the flowering stage, was camphor (18.94%) and other major components were bornyl acetate (18.35%), camphene (13.74%), bornyl isovalerate (3.15%), borneol (10.93%), juniper camphor (6.23%) and β-eudesmol (2.65%). Minimum inhibitory concentration of essential oil was evaluated from 4 μL mL−1 against Staphylococcus subtilis to 38 μL mL−1 against Entrobacter aerogenes. Toxicity assay showed that the oil has no significant toxicity at 5–15% v/v concentrations on THP-1 cells.
Discussion and conclusion: This study demonstrates the occurrence of camphor/bornyl acetate chemotype of T. parthenium in western regions of Iran. The finding showed also the studied oils have relatively good antibacterial activity without significant toxicity, thus have great potentiality to be used as natural health product.


Essential oil composition of Artemisia vulgaris harvested at different growth periods under Indo-genetic plain conditions. Haider F, Dwivedi PD, Naqvi AA, Bagchi GD. (2003). J Essent Oil Res, 15, 376–380.
Abstract: Artemisia vulgaris was cultivated under subtropical Indo-gangetic plain conditions to determine the differences in the chemical composition of its essential oil produced from plants harvested at different growth periods using a combination of GC and GC/MS. The oil yield ranged from 0.1–0.5%. The leaf oil was found to be rich in 1,8-cineole (2.2–12.2%), α-thujone (0–11.4%), camphor (15.7–23.1%) and isoborneol (9.3–20.9%). The fruit oil contained α-thujone (15.5–16.0%) and artemisia alcohol (16.3–17.7%) as major components, while camphor (38.7%) predominated in the flower oil.

Antileishmanial Activity of Parthenolide, a Sesquiterpene Lactone Isolated from Tanacetum parthenium. Tiuman T. S., Ueda-Nakamura T., Garcia Cortez D. A., Dias Filho B. P., Morgado-Diaz J. A., de Souza W., Nakamura C. V. ANTIMICROBIAL AGENTS AND CHEMOTHERAPY, Jan. 2005, p. 176–182 LINK
Abstract: The in vitro activity of parthenolide against Leishmania amazonensis was investigated. Parthenolide is a sesquiterpene lactone purified from the hydroalcoholic extract of aerial parts of Tanacetum parthenium. This isolated compound was identified through spectral analyses by UV, infrared, 1H and 13C nuclear magnetic resonance imaging, DEPT (distortionless enhancement by polarization transfer), COSY (correlated spectroscopy), HMQC (heteronuclear multiple-quantum coherence), and electron spray ionization-mass spectrometry. Parthenolide showed significant activity against the promastigote form of L. amazonensis, with 50% inhibition of cell growth at a concentration of 0.37 μg/ml. For the intracellular amastigote form, parthenolide reduced by 50% the survival index of parasites in macrophages when it was used at 0.81 μg/ml. The purified compound showed no cytotoxic effects against J774G8 macrophages in culture and did not cause lysis in sheep blood when it was used at higher concentrations that inhibited promastigote forms. Sodium dodecyl sulfate-polyacrylamide gel electrophoresis with gelatin as the substrate showed that the enzymatic activity of the enzyme cysteine protease increased following treatment of the promastigotes with the isolated compound. This finding was correlated with marked morphological changes induced by parthenolide, such as the appearance of structures similar to large lysosomes and intense exocytic activity in the region of the flagellar pocket, as seen by electron microscopy. These results provide new perspectives on the development of novel drugs with leishmanicidal activities obtained from natural products.

The efficacy and safety of feverfew (Tanacetum parthenium L.): an update of a systematic review. E. Ernst, M. H. Pittler 2001. Public Health Nutrition: 3(4A), 509-514. LINK
Abstract:
Objective: Feverfew (Tanacetum parthenium L.) is a popular herbal remedy often advocated for the prevention of migraine. The aims of this systematic review are to update the evidence from rigorous clinical trials for or against the efficacy of feverfew for migraine prevention and to provide a safety profile of this herbal remedy.
Design: Literature searches were performed using the following databases: Medline, Embase, Biosis, CISCOM and the Cochrane Library (all from their inception to December 1999). Only randomized, placebo-controlled, double-blind trials of feverfew mono-preparations for the prevention of migraine in human subjects were included. All articles were read by two independent reviewers. Data were extracted in a pre-defined, standardized fashion. The methodological quality of the trials was evaluated by the Jadad score. For the assessment of safety issues, major reference texts were also consulted.
Results: Six trials met the inclusion/exclusion criteria. The majority favour feverfew over placebo. Yet important caveats exist. The data also suggest that feverfew is associated with only mild and transient adverse effects and few other safety concerns.
Conclusions: Feverfew is likely to be effective in the prevention of migraine. There are no major safety problems.

🌍

🌳 Fitofarmakologia i dane kliniczne:

Ekstrakty z T. parthenium mają dobrze udokumentowane właściwości inhibitujące agregację płytek krwi i wytwarzania prostaglandyn, tromboksanów i leukotrienów. Działanie to jest podobne do efektów wywoływanych przez niesteroidowe leki przeciwzapalne, ale w przeciwieństwie do nich, maruna nie oddziałuje na enzym cyklooksygenazy (podstawowy mechanizm wykorzystywany przez NSAID) (Collier et al. 1980; Makheja & Bailey 1981; Capasso 1986). Maruna zdaje się oddziaływać inhibitująco na enzym fosfolipazę A2, który realizuje uwalnianie kwasu arachidonowego z fosfolipidu błonowego (enzym odszczepia cząsteczkę kwasu) (Makheja & Bailey 1981, 1982; Capasso 1986). W niektórych pracach, kliniczna wartość tego mechanizmu, bywa kwestionowana (Biggs 1982). Eksperymenty in vitro wykazały, że ekstrakty z maruny inhibitują interakcje ludzkich płytek krwi z substratami kolagenowymi (Löshe et al. 1988; Groenewegen & Heptinstall 1986). T. parthenium wpływa również na inhibicję sekrecji ziarnistości w płytkach krwi i granulocytach obojętnochłonnych, które są łączone z podłożem etiologicznym migren i reumatoidalnego zapalenia stawów. Wykazano również, że maruna wpływa na inhibicję uwalniania protein wiążących witaminę B12 z granulocytów, ale jest niefektywna wobec uwalniania płytek i polimorficznych nukleocytów, indukowanych przez kalcymycynę A2318 (Heptinstall et al. 1985). Laktony seskwiterpenowe obecne w marunie, zawierające jednostkę α-metyleno-γ-butyrolaktonu, uważa się jako odpowiedzialne za aktywność przeciwwydzielniczą (Groenewegen et al. 1986). Efekt inhibitujący agregację płytek krwi wywoływany przez laktony maruny, wiąże się z neutralizacją grup sulfhydrylowych specyficznych enzymów protein, które są niezbędne płytkom krwi do agregacji i wydzielania (Heptinstall et al. 1987). Uważa się, że maruna korzysta z podobnego mechanizmu przy inhibicji wydzielania polimorfonukleocytów (Löshe et al. 1988). Ekstrakty z maruny wykazały także, zależną od koncentracji, inhibicję kompleksu anty-IgE przy wzbudzeniu uwolnienia histaminy z komórek tucznych (Hayes & Foreman 1987).

Partenolid wyraźnie wiąże się z właściwościami skurczowymi i rozkurczowymi naczyń krwionośnych. Ekstrakt wodny z maruny podane dożylnie kawiom domowym (pot. świnka morska) znacząco inhibitował, indukowane kolaganem typu II, zwężenie oskrzeli (Barnes et al. 2007). Ekstrakty z maruny i partenolid wykazują właściwości inhibitujące mitogenową proliferacje jednojądrzastych komórek krwi obwodowej i mitogenową produkcję prostaglandyny E2 (PGE2) przez komórki błony maziowej. Obecność dużej liczby limfocytów i monocytów w błonie maziowej jest rozważane jako istotny czynnik w reumatoidalnym zapaleniu stawów. Dodatkowo ekstrakt z maruny i partenolid wykazał cytotoksyczną aktywność na mitogenowe jednojądrzaste komórki krwi obwodowej. Owa aktywność cytotoksyczna rozważana jest jako mechanizm spustowy odpowiadający za przeciwzapalne właściwości antyartretyczne  (O'Neill et al. 1987). Surowe ekstrakty z maruny i partenolid w badaniach in vitro, wykazały innego rodzaju aktywności, które mogą wpływać na ogólny profil działania przeciwzapalnego rośliny. Ekstrakty z maruny, a także oczyszczony partenolid działały inhibitująco na cytokinową ekspersję międzykomórkowej cząsteczki adhezyjnej 1 (ICAM-1)  w ludzkich fibroblastach maziówkowych (Piela-Smith & Liu 2001). Redukcja adhezji limfocytów T w fibroblastach również została zauważona. Inne badania in vitro ujawniły, że partenolid wpływał inhibitująco, na wzbudzoną polisacharydem, produkcję interleukiny-12 (IL-12) przez mysie makrofagi w zależności od koncentracji substancji (Kang et al. 2001). Partenolid wykazał również, że działa inhibitująco na aktywność promocji genu indukującego syntazę tlenku azotu w ludzkich liniach komórkowych monocytów (THP-1) w zależności od koncentracji substancji. Nadmierna produkcja tlenku azotu w komórkach nacieku zapalnego, uważana jest za główny czynnik etiologiczny uszkodzeń komórkowych w chorobach związanych ze stanami zapalnymi (Fukuda et al. 2000). Przeciwzapalna aktywność maruny wiązana jest również z obecnością flawonoidów w roślinie (Williams et al. 1995). Właściwości przeciwzapalne ekstraktów z maruny i partenolidu zostały także uzyskane in vivo. Podanie drogą oralną ekstraktu z rośliny w dawkach 10, 20 i 40 mg/kg, skutkowało obniżeniem indukowanego karagenem obrzęku w łapkach szczurów w sposób zależny od dawki. W tym samym modelu dootrzewne podanie partenolidu w dawkach 1 i 2 mg/kg, również aktywowało właściwości przeciwzapalne. Takie same dawki ekstraktu i partenolidu in vivo, zmniejszały wrażliwość na ból, co objawiało się w redukcji bólowego zwijania się u myszy (Jain & Kulkarni 2000). Działanie przeciwdrobnoustrojowe ekstraktów z maruny zostało udokumentowane w stosunku do bakterii gram+, drożdżaków i grzybów pleśniowych. Nie odnotowano wpływa na bakterie gram- (Blakeman & Atkinson 1979).

Migrena

T. parthenium jest znaną rośliną ze względu na działanie przeciwmigrenowe. Choć istnieją zastrzeżenia co do jakości niektórych badań, to niemniej ogół zebranych danych zdaje się faworyzować marunę ponad placebo.

W jednym z randomizowanych badaniach z podwójną ślepą próbą i placebo, przebadano 17 pacjentów, którzy pomyślnie kontrolowali swoje migreny przez konsumpcję świeżych liści maruny co najmniej przez trzy miesiące. Pacjenci kontynuowali przyjmowanie rośliny (50 mg dziennie) lub przyjmowali placebo sześć razy po 4 tygodnie. Autorzy raportowali, że grupa kontrolna placebo zanotowała znaczący wzrost w częstotliwości i dotkliwości bólów głowy (P < 0.02). W grupie przyjmującą marunę parametr średniej bazowej pozostał stabilny. 5 z 8 pacjentów z grupy marunowej raportowało o dobrej-doskonałej efektywności leczenia, podczas gdy w grupie placebo w takie ramy wpisywał się zaledwie 1 pacjent. Zasugerowano, że pacjenci z grupy placebo w rzeczywistości doświadczali skutków ubocznych odstawienia maruny (zwanej syndromem post-marunowym), które zostały opisane w ostatnim akapicie poświęconym zastosowaniu rośliny w tym opracowaniu (Johnson et al. 1985).

W innym randomizowanym badaniu krzyżowym z podwójnie ślepą próbą i placebo wzięło udział 72 pacjentów, którzy cierpieli na migrenę od ponad 2 lat  i miewali co najmniej 1 atak w miesiącu. Pacjenci przeszli miesięczną, wstępną fazę placebo. Następnie pacjenci zostali włączeni w 4-miesięczną próbę z placebo/maruną. Autorzy uzyskali 24% redukcję w liczbie ataków migrenowych (P < 0.005) w grupie przyjmującej marunę (pacjenci przyjmowali 1 kapsułkę dziennie, która zawierała 70-114 mg maruny, co odpowiadało 2.9 µg partenolidu) oraz znaczącą redukcję (P < 0.2) w powiązanych z migreną nudnościach i wymiotach. Natomiast długość trwania każdego, indywidualnego ataku pozostała bez znaczących zmian. U pacjentów ze zwykłą migreną (bez aury) maruna obniżyła częstotliwość ataków o 21% (P = 0.06), podczas gdy u pacjentów z klasyczną migreną (z aurą) wartość ta została zredukowana o 32% (P < 0.05). Pacjenci będący najpierw w grupie aktywnej, a następnie zostali przesunięci do grupy placebo, nie zanotowali symptomów odstawiennych, ale też przyjmowali marunę krócej niż uczestnicy pierwszego badania (Murphy et al. 1988).

W kolejnym randomizowanym badaniu z podwójną ślepą próbą i placebo wzięło udział 57 pacjentów. W fazie wstępnej wszyscy pacjenci przyjmowali kapusłki ze sproszkowanym, suszonym zielem maruny w dawce 100 mg dziennie (co odpowiadało 0,2% partenolidu) przez 60 dni. Następnie jedna grupa otrzymała placebo, a druga kontynuowała terapię maruną. W trzeciej fazie grupa marunowa została skrzyżowana z grupą placebo i na odwrót. Już pod koniec fazy wstępnej uzyskano znaczącą redukcję w porównaniu do wartości bazowych (P < 0.001) w intensywności bólu i dotkliwości sympomów współtowarzyszących migrenie, takich jak nudności, wymioty i wrażliwość na światło i dźwięki. W fazie krzyżowej również zanotowano znaczącą redukcję natężeniu bólu w grupie przyjmującej marunę w porównaniu do placebo (P < 0.01). Podobny wynik uzyskano w redukcji nudności i wymiotów na korzyść maruny (Palevitch et al. 1997).

W wieloośrodkowym, randomizowanym badaniu z podwójną ślepą próbą i placebo pacjenci przyjmowali trzy rodzaje dawek ekstraktu CO2 z maruny (2.08 mg vs 6.25 mg vs 18.75 mg, każda 3x dziennie przez 12 tygodni) oraz placebo. Do badania włączono 147 pacjentów spełniających kryteria migreny. Podstawowym pre-definiowanym kryterium była łączna liczba ataków migreny w ciągu ostatnich 28 dni leczenia w porównaniu do 4-tygodniowego okresu bazowego. Wyniki po raz kolejny znacząco przemówiły na korzyść maruny w porównaniu do placebo i wykazały reakcję zależną od dawki. Optymalny efekt uzyskano w dawce 3x po 6.25 mg ekstraktu dziennie. Autorzy stwierdzili, że taka dawka ekstraktu okazała się szczególnie efektywna u pacjentów z conajmniej 4 atakami w ciągu 28 dni (Pfaffenrath et al. 1999).

Powyższe badania wykazały dość wyraźną efektywnośc T. parthenium w profilaktyce i leczeniu migreny. Aczkolwiek pojawiły się również prace, które stoją w opozycji do uzyskanych wyżej wyników. W jednym z badań z podwójnie ślepą próbą i placebo wzięło udział 50 pacjentów, którzy doświadczali minimum jednego ataku w miesiącu. W badaniu użyto kapsułek z alkoholowym ekstraktem z maruny, który odpowiadał 0,5% partenolidu dziennie przez 9 miesięcy. Autorzy stwierdzili brak różnicy w liczbie ataków migreny w grupie przyjmującej marunę w porównaniu do placebo (De Weerdt et al. 1996). W innym randomizowanym badaniu krzyżowym z podwójnie ślepą próbą i placebo próbowano ocenić efekt działania 100 mg maruny dziennie na 20 pacjentów z migreną. Pacjenci przyjmowali marunę przez 2 miesiące. Autorzy stwierdzili, że taka dawka nie miała wpływu na prewencję ataków migreny, a także nie stwierdzono, że maruna wpływa na wychwyt serotoniny i płytki krwi (Kuritzky et al. 1994). Choć dane przemawiają na korzyść maruny, to aby wykazać wyraźniejszy i bardziej stabilny efekt potrzebne jest zaprojektowanie większej ilości dobrych badań klinicznych, które ponad wszelką wątpliwość wykażą skuteczność wyciągów z rośliny (Ernst & Pittler 2001). Trzeba też dodać, że w badaniach używano różnego rodzaju wyciągów, a także różnych dawek. Niektóre preparaty mogły być zbyt mocne lub za słabe.

Reumatoidalne zapalenie stawów

T. parthenium była używana w medycynie ludowej jako środek przeciwko reumatoidalnym zapaleniom. W jednym z randomizowanych badań z podwójnie ślepą próbą i placebo wzięło udział 47 pacjentek ze stanami zapalnymi stawów, które niewystarczająco reagowały na niesterydowe leki przeciwzapalne. Pacjentki przyjmowały 1 kapsułkę z maruną (70-86 mg - ekwiwalent 2-3 µmol partenolidu) dziennie lub placebo przez okres 6 tygodni. Jednocześnie podtrzymano terapie lekami NLP. Stwierdzono, że pacjenki przyjmujące marunę, nie odnotowały żadnej znaczącej poprawy. Autorzy zauważyli jednak, że terapia NLP mogła dość istotnie obniżyć efektywność maruny (Patrick et al. 1989).

🔬 Papers:

Extract of feverfew inhibits prostaglandin biosynthesis. Collier HOJ, Butt N. M., Mcdonald-Gibson W.J. Lancet 1980; 922–973.
Abstract: Feverfew has been shown to suppress 86% to 88% of prostaglandin production but does not inhibit cyclooxygenase. Nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) may reduce the effectiveness of feverfew perhaps mediated byitsprostaglandininhibitioneffects. Feverfew is contraindicated to those allergic to other members of the family Compositae (Asteraceae) such as chamomile, ragweed, or yarrow. Not all products contain an adequate amount (0.2%) of parthenolide, a possible component for activity, therefore this bears validation. Postfeverfew syndrome involves nervousness, tension, headaches, insomnia, stiffness, joint pain, and tiredness.

The active principle in feverfew. Makheja AM, Bailey JM. Lancet 1981; 1054.
 
The effect of an aqueous extract of Tanacetum parthenium L. on arachidonic acid metabolism by rat peritoneal leucocytes. F. Capasso. Journal of Pharmacy and Pharmacology 1986;38(1):71-2.
Abstract: The effect of feverfew (Tanacetum parthenium L., Schultz Bip.) as a whole plant on an aqueous extract equivalent to 20 mg dried plant per ml, has been examined on both cyclo-oxygenase and lipoxygenase activity in rat leucocytes in-vitro. At 10-25 micrograms ml-1 feverfew had no effect on the formation of arachidonate metabolites while at highest concentrations (50-200 micrograms ml-1) it inhibited both cyclo-oxygenase and lipoxygenase metabolic products.

Platelet aggregation in patients using feverfew for migraine. Biggs M.J., Johnson E.S., Persaud N.P., Ratcliffe D.M. Lancet 1982; 2(8301):776.

Feverfew – an antithrombotic drug? Lösche W., Mazurov A., Voyno-Yasenetskaya T.A., Groenewegen W.A. Folia haematologica 1988; 115: 181–184.
Abstract: The effects of an extract of the plant feverfew on the interaction of platelets with surfaces coated with human collagens of type III and IV (CIII, CIV), and on the integrity of the endothelial cell (EC) monolayer in perfused rabbit aorta were studied. It was shown that feverfew extract (FE) inhibited the deposition of [51Cr]-labelled platelets on both CIII and CIV in a dose-dependent way. Similar concentrations of FE were needed to inhibit formation of surface-bound aggregates in CIII and platelet spreading on CIV in both platelet-rich plasma and GFP. When aorta segments were perfused in situ with a physiological salt solution, the addition of FE to the solution protected the EC monolayer from spontaneous injury. The results indicate that feverfew may have antithrombotic potential in addition to its claimed benefit in fever, migraine and arthritis.

Amounts of feverfew in commercial preparations of the herb. Groenewegen W.A., Heptinstall S. Lancet 1986; 1(8471):44-45.

Extracts of feverfew inhibit granule secretion in blood platelets and polymorphonuclear leucocytes. Heptinstall S., White A., Williamson L., Mitchell J.R.A. Lancet 1985; 1(8437):1071-1074.
Abstract: Extracts of feverfew (Tanacetum parthenium) inhibited secretory activity in blood platelets and polymorphonuclear leucocytes (PMNs). Release of serotonin from platelets induced by various aggregating agents (adenosine diphosphate, adrenaline, sodium arachidonate, collagen, and U46619) was inhibited. Platelet aggregation was consistently inhibited but thromboxane synthesis was not. Feverfew also inhibited release of vitamin B12-binding protein from PMNs induced by the secretagogues formyl-methionyl-leucyl-phenylalanine, sodium arachidonate, and zymosan-activated serum. Feverfew did not inhibit the secretion induced in platelets or PMNs by the calcium ionophore A23187. The pattern of the effects of the feverfew extracts on platelets is different from that obtained with other inhibitors of platelet aggregation and the effect on PMNs is more pronounced than has been obtained with very high concentrations of non-steroidal anti-inflammatory agents.

Compounds extracted from feverfew that have anti-secretory activity contain an α-methylene butyrolactone unit. Groenewegen W.A., Knight D.W., Heptinstall S. Journal of Pharmacy and Pharmacology 1986; 38(9):709-12.
Abstract: Extracts of feverfew inhibit secretion of granular contents from platelets and neutrophils and this may be relevant to the therapeutic value of feverfew in migraine and other conditions. In this investigation we fractionated an extract of feverfew and obtained eleven fractions with antisecretory activity. The activity. The active fractions, together with two fractions that were devoid of anti-secretory activity, were examined using 1H NMR and infrared spectroscopy. All the active fractions (but neither of the inactive fractions) contained compounds with an alpha-methylene butyrolactone unit. Five compounds that contain this unit were identified as parthenolide, 3-beta-hydroxyparthenolide, secotanapartholide A, canin and artecanin, all of which are sesquiterpene lactones. It is very likely that these and other sesquiterpene lactones that contain an alpha-methylene butyrolactone unit are responsible for the anti-secretory activity in extracts of feverfew.

Inhibition of the behaviour of human polynuclear leukocytes by an extract of Chrysanthemum parthenium. Löshe W., Michel E., Heptinstall S., Krause S. Planta Medica 1988 54(5):381-4.
Abstract: Extracts of the leaves of Chrysanthemum parthenium (feverfew) inhibit the secretory activity of human blood platelets and polymorphonuclear leukocytes (PMNL) and it has been suggested that the inhibitory effect on platelets is mediated by a neutralization of cellular sulphydryl groups. The results indicate that the effect of feverfew) on PMNL behaviour may be via blockade of sulphydryl groups in the cells.

The activity of compounds extracted from feverfew on histamine release from rat mast cells. Hayes N.A., Foreman J.C. Journal of Pharmacy and Pharmacology 1987; 39(6):466-70.
Abstract: An extract of the plant feverfew (Tanacetum parthenium) produces a dose-dependent inhibition of histamine release from rat peritoneal mast cells stimulated with anti-IgE or the calcium ionophore A23187. Greater inhibition of anti-IgE-induced histamine release was achieved with feverfew compared with the inhibition of A23187-induced release. Inhibition of anti-IgE-induced histamine release by feverfew extract was observed when the drug was added simultaneously with anti-IgE and the inhibitory activity increased only slightly when the drug was preincubated with the cells for 5 min before anti-IgE stimulation. In this respect feverfew differs from cromoglycate and quercetin. Feverfew extract inhibited anti-IgE-induced histamine release to the same extent in the absence and presence of extracellular glucose. It is concluded that feverfew extract contains a novel type of mast cell inhibitor.

Herbal Medicines Third edition. Barnes J., Anderson L. A., Phillipson J. D. Pharmaceutical Press 2007; LINK
Abstract: Herbal Medicines is intended to serve as a reference work for pharmacists, doctors, nurses and other healthcare professionals, assisting in their provision of advice on the use of herbal medicines to members of the public. Herbal Medicines is not intended to represent a guide to self-diagnosis and self-treatment with herbal medicines, and should not be used as such. The term 'herbal medicine' or 'herbal medicinal product' (or, less frequently, 'herbal remedy') is used to describe a marketed product, whereas 'herbal ingredient' refers to an individual herb that is present in a herbal medicine. 'Herbal constituent' is used to describe a specific chemical constituent of a herbal ingredient. Thus, as examples, Valerian Tablets are a herbal product, valerian root is a herbal ingredient, and valtrate is a herbal constituent of valerian.

Extracts of feverfew inhibit mitogen-induced human peripheral blood mononuclear cell proliferation and cytokine mediated responses: A cytotoxic effect. O'Neill L. A. J., Barrett M. L., Lewis G. P. 1987; British Journal of Clinical Pharmacology 23(1):81-3.
Abstract: Feverfew has been used since antiquity to treat inflammatory conditions. Extracts of the herb were found to inhibit mitogen-induced tritiated thymidine ([3H]-TdR) uptake by human peripheral blood mononuclear cells (PBMC), interleukin 2 (IL-2)-induced [3H]-TdR uptake by lymphoblasts and PGE2 release by interleukin 1 (IL-1)-stimulated synovial cells. Parthenolide, a major secondary metabolite from the herb also blocked [3H]-TdR uptake by mitogen-induced PBMC. However, both crude extracts and parthenolide proved cytotoxic to mitogen-induced PBMC and IL-1 stimulated synovial cells, the cytotoxic effect being functionally indistinguishable from the inhibitory effects. The pharmacological properties of feverfew may thus be due to cytotoxicity, although the time course of the events described in this paper is different from those where feverfew appears to have more specific inhibitory effects.

Feverfew Extracts and the Sesquiterpene Lactone Parthenolide Inhibit Intercellular Adhesion Molecule-1 Expression in Human Synovial Fibroblasts. Piela-Smith T. H., Liu X. 2001; Cellular Immunology 209(2):89-96.
Abstract: Previous studies have shown that extracts of the aromatic herb feverfew (Tanacetum parthenium) and one of its bioactive components, parthenolide, have anti-inflammatory properties in vivo and in vitro. We examined both crude feverfew extracts and purified parthenolide for their ability to modulate adhesion molecule expression in human synovial fibroblasts. Pretreatment of synovial fibroblasts with either feverfew extracts or purified parthenolide could inhibit the expression of intercellular adhesion molecule-1 (ICAM-1) induced by the cytokines IL-1 (up to 95% suppression), TNF-alpha (up to 93% suppression), and, less strongly, interferon-gamma (up to 39% suppression). Inhibition of ICAM-1 was dose and time dependent; as little as a 30-min pretreatment with feverfew resulted in inhibition of ICAM-1. The decrease in ICAM-1 expression was accompanied by a decrease in T-cell adhesion to the treated fibroblasts. Other herbal extracts with reported anti-inflammatory effects were similarly tested and did not decrease ICAM-1 expression. The modulation of adhesion molecule expression may be an additional mechanism by which feverfew mediates anti-inflammatory effects.

Inhibition of interleukin-12 production in lipopolysaccharide-activated mouse macrophages by parthenolide, a predominant sesquiterpene lactone in Tanacetum parthenium: Involvement of nuclear factor-κB. Kang B. Y., Chung S. W., Tae-Hun K. 2001; Immunology Letters 77(3):159-63.
Abstract: Pharmacological control of interleukin-12 (IL-12) production may be a key therapeutic strategy for modulating immunological diseases dominated by type-1 cytokine responses. In this study, we investigated the effects of parthenolide, an anti-inflammatory sesquiterpene, on the production of IL-12 from mouse macrophages stimulated with lipopolysaccharide (LPS). Parthenolide potently inhibited the LPS-induced IL-12 production in a dose-dependent manner. The effect of parthenolide on IL-12 p40 promoter activation was analyzed by transfecting RAW264.7 monocytic cells with p40 promoter/luciferase constructs. The repressive effect mapped to a region in the p40 promoter containing a binding site for nuclear factor-kappaB (p40-kappaB). Furthermore, activation of macrophages by LPS resulted in markedly enhanced binding activity to the kappaB site, which significantly decreased upon addition of parthenolide. These results suggest that parthenolide-induced inhibition of IL-12 production in macrophages may explain some of the biological effects of parthenolide including its anti-inflammatory activity.

A Biologically Active Lipophilic Flavonol from Tanacetum parthenium. Williams C. A., Hoult J. R. S., Harborne J. B., Greenham J. 1995; Phytochemistry 38(1):267-70.
Abstract: A new lipophilic flavonol, 6-hydroxykaempferol 3,7,4'-trimethyl ether, called tanetin, has been characterized in the leaf, flower and seed of feverfew, Tanacetum parthenium. It co-occurs with the known 6-hydroxykaempferol 3,7-dimethyl ether, quercetagetin 3,7-dimethyl ether and quercetagetin 3,7,3'-trimethyl ether. Pharmacological tests indicate that tanetin could contribute to the anti-inflammatory properties of feverfew by inhibiting the generation of pro-inflammatory eicosanoids, although it is unlikely to be the only biologically active compound within the plant. Water soluble flavone glycosides were detected in the leaves and identified as apigenin 7-glucuronide, luteolin 7-glucuronide, luteolin 7-glucoside and chrysoeriol 7-glucuronide.

Antinociceptive and anti-inflammatory effects of Tanacetum parthenium L. extract in mice and rats. Jain N. K., Kulkarni S. K. 2000; Journal of Ethnopharmacology 68(1-3):251-9.
Abstract: Oral administration of the feverfew (Tanacetum parthenium) extract led to significant antinociceptive and anti-inflammatory effects against acetic acid-induced writhing in mice and carrageenan-induced paw edema in rats, respectively. These responses were dose-dependent (10, 20, 40 mg/kg, p.o.). Parthenolide (1, 2 mg/kg i.p.), the active constituent of the extract also produced antinociceptive and anti-inflammatory effects. Naloxone (1 mg/kg i.p.), an opiate antagonist, failed to reverse feverfew extract and parthenolide-induced antinociception. Feverfew extract in higher doses (40, 60 mg/kg p.o.) neither altered the locomotor activity nor potentiated the pentobarbitone-induced sleep time in mice. It also did not change the rectal temperature in rats. Feverfew extract exerted antinociceptive and anti-inflammatory effects without altering the normal behaviour of the animals.

Antimicrobial properties and possible role in host-pathogen interactions of parthenolide, a sesquiterpene lactone isolated from glands of Chrysanthemum parthenium. Blakeman J. P., Atkinson P. 1979; Physiologial Plant Pathology 15(2):183-192.
Abstract: Parthenolide (C15H2003), a sesquiterpene lactone, was shown to be the major antimicrobial constituent of crude extracts obtained by dipping leaves or seeds of Chrysanthemum parthenium in chloroform. It was separated in pure form by thin-layer chromatography. Parthenolide was probably present in two-lobed glands on both surfaces of leaves and between ridges on the seeds. Parthenolide inhibited growth of Gram-positive bacteria, yeasts and filamentous fungi in vitro. Gram-negative bacteria were unaffected. A number of the Gram-positive bacteria and yeasts were killed by parthenolide in nutrient broth, though the concentration required varied greatly with the species. Species of Bacillus without endospores were particularly sensitive. Filamentous fungi were relatively insensitive.Parthenolide reduced infection when added to spore-containing droplets of two facultative pathogens on chrysanthemum petals and bean leaves. Parthenolide was not phytotoxic except at very high concentrations but crude extracts from C. parthenium leaves were strongly phytotoxic. The possible role of antimicrobial substances in glands in relation to defence of the plant against disease is discussed.

Efficacy of feverfew (Tanacetum parthenium) as prophylactic treatment of migraine. E.S. Johnson, N.P. Kadam, D. M. Hylands, P. J. Hylands 1985. British Medical Journal (Clinical research ed.) 291(6495):569-73. LINK
Abstract: Seventeen patients who ate fresh leaves of feverfew daily as prophylaxis against migraine participated in a double blind placebo controlled trial of the herb: eight patients received capsules containing freeze dried feverfew powder and nine placebo. Those who received placebo had a significant increase in the frequency and severity of headache, nausea, and vomiting with the emergence of untoward effects during the early months of treatment. The group given capsules of feverfew showed no change in the frequency or severity of symptoms of migraine. This provides evidence that feverfew taken prophylactically prevents attacks of migraine, and confirmatory studies are now indicated, preferably with a formulation controlled for sesquiterpene lactone content, in migraine sufferers who have never treated themselves with this herb.

Randomized doubleblind placebo-controlled trial of feverfew in migraine prevention. Murphy J.J., Heptinstall S., Mitchell J.R.A. Lancet 1988; i: 189-92.
Abstract: The use of feverfew (Tanacetum parthenium) for migraine prophylaxis was assessed in a randomised, double-blind, placebo-controlled crossover study. After a one-month single-blind placebo run-in, 72 volunteers were randomly allocated to receive either one capsule of dried feverfew leaves a day or matching placebo for four months and then transferred to the other treatment limb for a further four months. Frequency and severity of attacks were determined from diary cards which were issued every two months; efficacy of each treatment was also assessed by visual analogue scores. 60 patients completed the study and full information was available in 59. Treatment with feverfew was associated with a reduction in the mean number and severity of attacks in each two-month period, and in the degree of vomiting; duration of individual attacks was unaltered. Visual analogue scores also indicated a significant improvement with feverfew. There were no serious side-effects.

Feverfew (Tanacetum parthenium) as a prophylactic treatment for migraine: A double-blind placebo-controlled study. Palevitch D, Earon G, Carasso R. Phytother. Res. 1997; 11: 508-11.
Abstract: To assess the effectiveness of feverfew as a prophylactic therapy for migraine, a double-blind placebo controlled cross-over trial was conducted for a period of 4 months. Fifty seven patients who attended an outpatient pain clinic were selected at random and divided into two groups. Both groups were treated with feverfew in the preliminary phase (phase 1), which lasted 2 months. In the second and third phases, which continued for an additional 2 months, a double-blind placebo-controlled cross-over study was conducted.The results showed that feverfew caused a significant reduction in pain intensity compared with the placebo treatment. Moreover, a profound reduction was recorded concerning the severity of the typical symptoms that are usually linked to migraine attacks, such as vomiting, nausea, sensitivity to noise and sensitivity to light. Transferring the feverfew-treated group to the placebo treatment resulted in an augmentation of the pain intensity as well as an increase in the severity of the linked symptoms. In contrast, shifting the placebo group to feverfew therapy resulted in a reduction of the pain intensity as well as in the severity of the linked symptoms.

Clinical dose-response study for the investigation of efficacy and tolerability of Tanacetum parthenium in migraine prophylaxis. Pfaffenrath V., Fischer M., Friede M., Heinneicke V., Zepelin H.H. Proceedings of Deutscher Schmerzkongress, 1999.
Abstract: Tanacetum parthenium (feverfew), is a well-known herb for the prophylactic treatment of migraine. The primary objective was to show a dose-response of a new stable extract (MIG-99) reproducibly manufactured with supercritical CO2 from feverfew (T. parthenium). Furthermore, the study should provide data on the safety and tolerability of MIG-99. In a randomized, double-blind, multicentre, controlled trial with an adaptive design, the clinical efficacy and safety of three dosages of MIG-99 (2.08 mg; 6.25 mg; 18.75 mg t.i.d.) were compared with placebo. The patients (n = 147) suffered from migraine with and without aura according to International Headache Society (IHS) criteria and were treated with one of the study medications for 12 weeks after a 4-week baseline period. The primary efficacy parameter was the number of migraine attacks during the last 28 days of the treatment period compared with baseline. Secondary endpoints were total and average duration and intensity of migraine attacks, mean duration of the single attack, number of days with accompanying migraine symptoms, number of days with inability to work due to migraine as well as type and amount of additionally taken medications for the treatment of migraine attacks. The design of the study included a pre-planned adaptive interim analysis for patients with at least four migraine attacks within the baseline period. With respect to the primary and secondary efficacy parameter, a statistically significant difference was not found between the overall and the confirmatory intention-to-treat (ITT) sample in the exploratorily analysed four treatment groups. The frequency of migraine attacks for the predefined confirmatory subgroup of patients (n = 49) with at least four migraine attacks during the baseline period decreased in a dose-dependent manner (P = 0.001). The highest absolute change of migraine attacks was observed under treatment with 6.25 mg t.i.d. (mean +/- SD = -1.8 +/- 1.5 per 28 days) compared with placebo (-0.3 +/- 1.9; P = 0.02). Overall, 52 of 147 (35%) patients reported at least one adverse event (AE). The incidence of AEs in the active treatment groups was similar to that in the placebo group, and no dose-related effect was observed in any safety parameter. MIG-99 failed to show a significant migraine prophylactic effect in general. Accordingly, in the ITT analysis a dose-response relationship could not be observed. MIG-99 was shown to be effective only in a small predefined subgroup of patients with at least four attacks during the 28-day baseline period where the most favourable benefit-risk ratio was observed with a dosage of three capsules of 6.25 mg MIG-99 extract per day. Because of the low number of patients, these findings need to be verified in a larger sample. The incidence of AEs was similar for all treatment groups.

Herbal medicines in migraine prevention: randomized double-blind placebo-controlled crossover trial of a feverfew preparation. De Weerdt C.J., Bootsma H.P.R., Hendriks H. Phytomedicine 1996; 3: 225-30.
Abstract: The efficacy of feverfew capsules on migraine prophylaxis was investigated in a randomized double-blind, placebo-controlled crossover study in which 50 patients, who had not used feverfew before, participated. The capsules were filled with a dried alcoholic extract of feverfew on microcristalline cellulose and contained 0.5 mg parthenolide. The patients used one capsule (feverfew or placebo) a day. Fourty four patients completed the 9 month study. Both treatment groups suffered the same number of migraine attacks. A prophylactic effect could not be demonstrated for our feverfew preparation, but the patients seemed to have a tendency to use fever symptomatic drugs during the period they used feverfew. This result was not in accordance with the results from two other studies. The difference may be explained by the fact that both other studies included patients who previously reported positive experiences with feverfew preparations for migraine prophylaxis.

Feverfew in rheumatoid arthritis: A double blind, placebo controlled study. Patrick M., Heptinstall S., Doherty M. Ann Rheum Dis 1989; 48: 547–549. LINK
Abstract: Feverfew, reputed by folklore to be effective in arthritis, has in vitro properties that could be beneficial in the control of inflammatory disease. Forty one female patients with symptomatic rheumatoid arthritis received either dried chopped feverfew (70-86 mg) or placebo capsules once daily for six weeks. Allocation was random and not known by patient or observer. Variables assessed included stiffness, pain (visual analogue scale), grip strength, articular index, full blood count, erythrocyte sedimentation rate, urea, creatinine, C reactive protein, complement breakdown products (C3dg), rheumatoid factor titre, immunoglobulins (IgG, IgA, IgM), functional capacity, and patient and observer global opinions. One patient (placebo) withdrew after three days and was not included in the analysis. Treatment and placebo groups (20 patients each) were well matched at entry. No important differences between the clinical or laboratory variables of the groups were observed during the six week period. This study therefore shows no apparent benefit from oral feverfew in rheumatoid arthritis.

🌍

☤ Fitoterapia:  
Notka: Każda roślina zawiera swoją unikalną kompozycję substancji czynnych i wywiera wpływ na działanie człowieka i zwierząt. Rośliny mogą działać terapeutycznie, trująco lub powodować skutki uboczne np. interakcje z lekami lub pokarmami. Leczenie za pomocą roślin i substancji w nich zawartych powinno odbywać się po konsultacji z profesjonalistą: lekarzem, farmakologiem lub fitoterapeutą.

Napar z maruny - Infusum Tanaceti parthenii
Sporządzamy zalewając 1-2 łyżki ziela szklanką wrzącej wody. Odstawiamy pod przykryciem na 20 minut. Przyjmujemy do wewnątrz 1-2 szklanki dziennie przy przeziębieniu, grypie, bólach głowy, pasożytach wewnętrznych, infekcjach bakteryjnych gardła i jamy ustnej (płukanki). Zewnętrznie naparem możemy okładać zmiany skórne, zainfekowane i dziwnie gojące się rany, wypryski, czyraki; w postaci nasiadówek przy świądzie odbytu, białych upławach i infekcjach narządów płciowych. Napar będzie działał ponadto napotnie i pobudzi miesiączkowanie (Babicki 2014).

Nalewka z maruny - Tinctura Tanaceti parthenii
Lek sporządzamy w stosunku 1:1 lub 1:3 zalewając rozdrobniony surowiec gorącym (świeże ziele - Intractum) lub zimnym (suche ziele - Tinctura) alkoholem 50-60%. Wytrawiamy minimum 7-14 dni. Przyjmujemy 20-40 ml 2-3 x dziennie w przeziębieniu, grypie, gorączce, pasożytach wewnętrznych (owsiki, glisty), migrenowych bólach głowy, nieżytach przewodu pokarmowego i górnych dróg oddechowych. Zewnętrznie nalewka nadaje się do smarowania obrzęków, stłuczeń, przy bólach reumatycznych, do wcierania w infekcjach bakteryjnych skóry i zmianach skórnych różnego pochodzenia. Po rozcieńczeniu z wodą (1:1) można stosować do nacierania skóry jako środek odstraszający owady: komary, pajęczaki (w tym kleszcze) (Babicki 2014).

Liść maruny - Folium Tanaceti parthenii

Do naparów, odwarów lub w kapsułkach, a także do żucia. Dawki dla suchego, sproszkowanego rozciągają się w granicach 50-250 mg dziennie. Dawki dla świeżego to 2,5 liścia dziennie (≈ 125 mg). Dawki dla suszonego ziela wynoszą 50-200 mg dziennie, co daje ekwiwalent 0,2-0,6 mg partenolidu. Wskazania: migrena, zawroty głowy, szumy uszne, artretyzm, gorączka, zaburzenia miesiączkowania, ból brzucha, ból zębów, ukąszenia insektów (Barnes et al. 2007, Heptinstall 1988). W profilaktyce migreny ESCOP z 2003 roku (European Scientific Cooperative on Phytotherapy) zaleca 50-120 mg sproszkowanej maruny dziennie. W profilaktyce i prewencji migreny zalecany czas kuracji wynosi 4-6 tygodni (Palevitch et al. 1997). Świeży liść zalecany jest w dawce 1-3 liści (25-75 mg) 1-2x dziennie (Johnson et al. 1985).

Herbata  marunowa - Infusum parthenii

Dwie łyżeczki substancji roślinnej na filiżankę wody wrzącej, maceracja pod przykryciem 15 minut. Trzy filiżanki dziennie. Zalecana przy bolesnych miesiączkach. Mocniejszy napar (z podwójnej ilości = 4 łyżeczki) i macerowany 25 minut pod przykryciem, do użytku zewnętrznego m.in. obmywania skóry (PDR 2000).

Ekstrakt z maruny - Extractum Tanaceti parthenii

Ekstrakt można sporządzić przez perkolację sproszkowanego materiału roślinnego (najbardziej praktyczne są liście) w alkoholu 70%. Najpierw namacza się sproszkowany materiał przez 2h w wodzie w stosunku 1:3. Następnie półprodukt odstawia się do maceracji przez 24h w alkoholu 70%. Następnie przeprowadza się perkolację 4-6 kropli/minutę na 100g sproszkowanego materiału roślinnego. Można w ten sposób uzyskać 2 części ekstraktu z 1 części sproszkowanego materiału roślinnego. W badaniach jakościowych ekstraktu z maruny, sproszkowane nadziemne części rośliny zawierały 0.49% partenolidu, a wodno-alkoholowy ekstrakt uzyskany opisaną tu metodą, zawierał 1.06% partenolidu. Ponadto całkowita zawartość flawonoidów wynosiła 0.54% w proszku i 1.05% w ekstrakcie (Chavez & Da Costa 2008). W celu przeciwdziałania migrenom zaleca się używanie standaryzowanych ekstraktów na zawartość partenolidu 0.2% i przyjmowanie ich w dawce 200-250 mg dziennie. Świeżo sproszkowane ziele maruny w ilości 25 mg odpowiada średnio 0.1% laktonów seskwiterpenowych w przeliczeniu na partenolid (Mervyn 1986).

🔬 Papers:

Standardized Feverfew preparations. Mervyn L.  The Lancet 1986 1(8474):209

🌍

▨ Etnomedyczne zastosowanie:

Australia: migreny, bóle głowy (Barnes et al. 2007) 

Grecja: schorzenia kobiece (Groenewegen et al. 1992) 

Niemcy: schorzenia kobiece (Calapai 2010) 

Europa: gorączka, łuszczyca, bóle zębów, ukąszenia insektów, astma, bóle brzucha, problemy menstruacyjne, problemy z połogiem, migreny, kolki, wzmocnienie płodu, syndrom odstawienia opioidów (Knight 1995)